Określane mianem „króla win i wina królów”. Samo w sobie jest wizytówką włoskiego przemysłu winiarskiego. Mocne i złożone wino, w pełni oddaje majestat winogron odmiany Nebbiolo.
Kto by pomyślał, że przeszłość jego wysokości Barolo wcale nie była tak pełna blasku? Wręcz przeciwnie. Do XIX wieku Barolo było winem słodkim. Wielka historia tego wspaniałego wina jest zaskakująco krótka. Niewątpliwie jest pomnikiem włoskiego winiarstwa, który wszystko zawdzięcza zastosowaniu właściwych metod. Dziś Barolo to synonim kunsztu, wino, które stawia się ponad wszystkie inne wina świata. Barolo jest mocne i złożone, zdolne zaskoczyć nawet najbardziej wymagającego degustatora. Wśród wielu czynników, które stoją za magią Barolo szczególne miejsce zajmuje odmiana winogron, z której powstaje ten wyśmienity trunek – Nebbiolo. Bogate w polifenole zapewnia winom mocną budowę i wysoką kwasowość – cechy, które wyróżniają Barolo spośród innych wielkich, i w połączeniu z wysoką zawartością alkoholu sprawiają, że jest tak długowieczne i latami dojrzewa w butelce, zyskując coraz większą złożoność i bogatszy smak. Zarówno wśród miłośników wina jak i pośród producentów Barolo wywołuje gorące dyskusje. Jedni je kochają, inni niespecjalnie. Są tacy, którzy uważają, że tylko tradycyjne metody produkcji wchodzą w grę i tacy, którzy wolą bardziej współczesne podejście.
Jednak o potędze Barolo stanowi nie tylko Nebbiolo, ale też unikalny klimat i środowisko, w jakim dojrzewa.
Barolo to jedno z wielu win wytwarzanych w gminie Langhe, w południowej części Piemontu, w prowincji Cuneo, która jest domem wielkich win i wspaniałych przysmaków, takich jak na przykład białe trufle. Swą nazwę wzięło od miasteczka Barolo położonego w Langhe właśnie.
Pierwsze historyczne wzmianki o Barolo dotyczą nie wina, ale odmiany winogron, z której powstaje – Nebbiolo, i pochodzą z 1268 roku. Pierwsza wzmianka o Nebbiolo pojawiła się w dokumentach zamku Rivoli. Pierwszy dokument, w którym jest mowa o winach wytwarzanych z tej odmiany pochodzi ze średniowiecza. Historia Barolo, takiego jakie znamy dzisiaj, wytrawnego, rozpoczęła się na początku XIX wieku. Wcześniej Barolo miało charakterystyczny słodki smak, który zawdzięczało cukrowi resztkowemu pozostającemu w winie dzięki niskim temperaturom typowym dla miejscowego klimatu. Ponadto Nebbiolo jest odmianą późno dojrzewającą (zwykle pod koniec października), czyli wtedy kiedy temperatura zaczyna spadać, co mocno utrudnia fermentację.
Jak Barolo zostało Barolo
Zanim Barolo stało się tym winem, które jest nam znane, na stołach możnych i szlachty całego świata królowały wina francuskie. Swoją pozycję i obecny smak Barolo zawdzięcza poświęceniu Giulii Vittorina Colbert de Maulévrier urodzonej 26 czerwca 1786 roku w zamku Maulévrier we francuskim Vandée, a która w 1806 roku poślubiła markiza Falletti z Barolo. Markiza przeniosła się do Turynu i poświęciła pracy nad poprawieniem warunków życia biednych i chorych, więzionych kobiet, zakładała szkoły, organizacje pomocowe, ośrodki rehabilitacji, szpitale dla dzieci i wiele innych organizacji dobroczynnych.
Były to czasy panowania win francuskich, Bordeaux i Burgunda w szczególności. Wszyscy byli pod ich urokiem do tego stopnia, że niejednokrotnie próbowali poprawić jakość win lokalnych naśladując tamtejszy model wytwarzania win – trend, który utrzymuje się do dziś.
W 1843 roku, Camillo Benso, hrabia Cavour i burmistrz Grinzane, sprowadził do swego majątku słynnego francuskiego enologa, hrabiego Louis Oudart. Oudart miał się zająć wyrobem win w piwnicach Grinzane. Pewnego dnia, enologa odwiedziła dobra przyjaciółka hrabiego Cavour, Markiza Falletti z pobliskiego Barolo. Markiza, chcąc odmienić lokalny przemysł winiarski, postanowiła zasięgnąć rady słynnego Francuza. Louis Oudart szybko zorientował się, że to niskie temperatury są źródłem słodyczy w Barolo i zasugerował zastosowanie specjalnej odmiany drożdży. W rezultacie markiza Falletti całkowicie zmieniła sposób wytwarzania wina w swoich włościach, wprowadzając metody francuskie, tym samym na zawsze odmieniając losy słodkiego lokalnego wina.
Sukces był tak wielki, że hrabia Cavour również postanowił całkowicie przestawić produkcję i wytwarzać to „nowe wino”. Dzięki szerokim kontaktom na dworze wina hrabiego bardzo szybko zaczęły konkurować z winami francuskimi, co przyczyniło się do ogromnego wzrostu popularności Barolo. Nowe Barolo zwróciło uwagę króla Sardynii i Piemontu Karola Alberta, który, ciekaw sukcesu markizy Falletti, poprosił o próbkę wina. Markiza wysłała do pałacu 500-litrową beczkę Barolo, które tak zachwyciło króla, że postanowił kupić zamek Verduno, posiadłości Pollenzo i Santa Vittoria d'Alba i rozpocząć produkcję Barolo. Nawet król Wiktor Emanuel II okazał łaskawy entuzjazm dla Barolo i dostosował posiadłości otaczające jego domek myśliwski w Serralunga d'Alba do produkcji tego wyśmienitego wina.
Rozsławienie Barolo przypisuje się pochodzącemu z Barolo „Komandorowi” Pietro Emilio Abbona. W 1895 roku przejął rodzinną firmę i kupił winnice i piwnice markizy Falletti, z wielką starannością kontynuując jej pracę.
Kolejną postacią, która znacznie przyczyniła się do rozwoju i poprawienia jakości Barolo jest Renato Ratti. Oprócz wprowadzenia rewolucyjnych pomysłów i nowych technologii przeprowadził bardzo dokładne badania regionu, dzięki którym mógł w latach osiemdziesiątych stworzyć mapę historycznych terenów Barolo i Barbaresco.
Producenci Barolo często mają zupełnie odmienne poglądy na to wielkie wino. Większość z nich opowiada się za tradycyjnymi metodami dojrzewania wina w botti – wielkich beczkach, są jednak i tacy, którzy przyszłość Barolo wiążą z nowoczesnymi metodami winiarskimi i wybierają małe dębowe beczki – barrique. Jednym z zagorzałych obrońców starego stylu był robiący wyśmienite wina słynny Bartolo Mascarello, który podczas pierwszego premierowania przez Silvio Berlusconiego etykietował swoje wina hasłem „No barrique, no Berlusconi” (Nie dla barrique, nie dla Berlusconiego). Dyskusja trwa, na świat przychodzą wina prezentujące dwa różne style interpretacji, a obie strony mają swoich zwolenników i przeciwników wśród konsumentów.
Klasyfikacja Barolo
Od 1980 roku Barolo jest winem kategorii DOCG (Denominazione d'Origine Controllata e Garantita – zastrzeżone i gwarantowane nazwy regionów winiarskich), czyli najwyższej.
Kiedy Barolo staje się Barolo?
Barolo musi dojrzewac przynajmniej 3 lata, 2 w beczce z drzewa kasztanowca albo dębu. Proces ten zaczyna się 1 stycznia po ostatnim zbiorze. Minimalna zawartość alkoholu w Barolo to 13%, a często zdarza się, że przekracza 14%. Barolo, które w beczce spędziło przynajmniej 5 lat klasyfikuje się jako Riserva. Według surowych zasad apelacji na etykietach nie mogą pojawiać się nazwy podregionów ani spółdzielni.
tekst: Katarzyna foto: www.wines-travel.com www.colbert-fondation.com www.diwinetaste.com źródła: www.diwinetaste.com www.wineonline.pl www.marchesibarolo.com
|