Słodka Hiszpania - sweet revolution
tekst: WineMike foto: Spain Gaurmeteour źródła: Festus
Wszystkie państwa z tradycjami winiarskimi mają w swojej historii okres, kiedy wina słodkie zajmowały pierwsze miejsce. Hiszpania jest tu wyjątkiem, bowiem zaczęto je doceniać około 30 lat temu. Krok to nieśmiały, ale stanowczy, że uświadomić konsumentom bogactwo Hiszpanii w tej kwestii.
Hiszpania ma chwalebną przeszłość win słodkich - Malaga osładzała ostatnie dni życia Króla Słońce (Ludwik XIV, 1638 - 1715), sherry i Canary Sack świeciły w dziełach Szekspira (1564-1616), Malvasia de Sitges i Banyalbufar na Majorce, Rivadavia tostadillo ... Były to jedyne wina, które dzięki wysokiemu alkoholowi przetrwały każdą podróż morską, oprócz oczywiście Porto i Madeiry.
Mimo, iż prawie niemożliwym jest, aby powiązać sposób wyrobu win słodkich w Hiszpanii kiedyś i dzisiaj, jedno jest pewne – rosnące zainteresowanie ma kluczowe znaczenie dla pod-niebień ubóstwiających słodycz. Świat win słodkich jest synonimem koncentracji, wyścigu,
aby uzyskać więcej cukru z winogron i jednocześnie zachować jak najlepszą strukturę i owo-cowość. W starożytności wina słodkie były bardziej szlachetne, oferowały więcej intensyw-ności, smaku, lepiej znosiły zarówno transport, jaki i upływ czasu. Pierwszy opis „wina z rodzynek” pojawił się u Hezjoda w VIII wieku. W rzeczywistości, umyślne odwodnienie
winogron, aż uzyskają pomarszczony wygląd rodzynek był pierwszym krokiem, aby skupić nie tylko cukry, ale też wszystkie elementy gron zawartych w moszczu.
Później odkryto, co można osiągnąć poprzez działanie mrozu na winorośl (zamrożony sok w winach Eiswein lub grzyb Botrytis cinerea zwany szlachetną pleśnią w Sauternes lub Tokaji
Oba wymienione sposoby produkcji win słodkich nie pozostały bez znaczenia dla winiarstwa Hiszpanii.
Być może najlepszym przykładem wina słodkiego jest PX, skoncentrowane, bardzo słodkie wino, może zawierać do 1/2 kg (1 lb 2 uncje)cukru na 1 litr (4 1/4 szklanki). To wykonane z winogron Pedro Ximenez wino produkowane jest w Andaluzji (południowa Hiszpania), w
denominaciones Malaga, Jerez (Cádiz), a zwłaszcza z Montilla- Moriles (Cordoba). Ten ostatni może również butelkować inne wina, jak Ximenez-Spinola, które wyrabia się z winogron pochodzących wyłącznie z Jerez. Dłuższe leżakowanie koncentruje smaki i aromaty, wzrasta kwasowość, osiąga aromaty toffi, orzechów, kawy, rodzynków. Najstarsze firmy produkujące takie wina to Alvear, Perez Barquero i Toro Alba. Znani też są Garvey, Osbourne, Gonzales Byass – ich najlepsze wina są bardzo drogie i zarezerwowane wyłącznie na specjalne okazje.
Liderem sprzedaży w Montilla jest Gran Barquero (Bodegas Perez Barquero). Sherry ma od czterech do sześciu lat i nie przekracza 12 euro na rynku krajowym. Winnica eksportuje 43% swojej produkcji do 45 krajów na pięciu kontynentach i uważa, że najlepsze rynki na takie wina to Wielka Brytania, Holandia, Włochy, Francja, USA i – co nie powinno dziwić – Japo-nia.
Malaga – kiedyś ubóstwiana i wielbiona, dziś niestety straciła na znaczeniu. Jeszcze w XIX w. królowała na dworach brytyjskich i carskich. Oficjalnie rozróżnia się aż 16 typów malagi, od słodkich po wytrawne, o mocy od 15 do 23 procent alkoholu (przeważnie około 18%). Większość tych win ma głęboki, brązowy kolor, jest bardzo słodka. Najczęściej możemy spo-tkać się z następującymi stylami malagi: Malaga Dulce Lagrima (łzy), intensywnie słodka wytwarzana z nie wyciskanego moszczu (bez prasy). Malaga Dulce Moscatel, słodkie , aro-matyczne wino produkowane wyłącznie z muskatu aleksandryjskiego. Malaga Dulce Pedro Ximenez, słodkie wino produkowane z gron Pedro Ximenez. Inne słodkie madery nie mają po prostu oznaczonych odmian gron z których je wytworzono. Solera (wina tworzone metodą solera, jak sherry), Malaga Seco (wytrawna), przypomina w stylu to, co opisywane jest jako dry oloroso, Malaga Abocado albo Malaga Semiseco. Ponadto możemy spotkać na etykiecie inne określenia, głównie dotyczące intensywności koloru malagi: Blanco (białe), Dorado (zło-te), Rojo Dorado (czerwono-złote), Oscuro (ciemne) albo Negro (czarne), Crema (krem), Pajarete (półsłodkie).
Większość win malaga jest efektem kupażowania lub wynikiem znanej nam z produkcji sherry czy madery, metody solera. Do najbardziej znanych producentów malagi należą: Lopez Hermanos, Gomara, Lopez Garcia, F.Schatz, Larios, Lopez Madrid.
Pionierem w zakresie nowoczesnego podejścia do win naturalnie słodkich jest muscat
Navarro Ochoa, który został zabutelkowany w roczniku 1994 Autorem całego zamieszania była Javier Ochoa, wtedy decyzyjna grupa odpowiedzialna za winiarstwo Navarry i jej enologię (EVENA). Instytucja wiodąca w dziedzinie badań DO Navarra, osiągnęła dwie rzeczy zmodernizowała podejście do muscatów, a na wybranych parcelach zaleciła uprawę tradycyjnych Muskatów hiszpańskich. Otrzymano świeże wina, przyjemnie owocowe, niemęczące. Smak stał się bardziej złożony i skoncentrowany i nabrał niebywałego potencjału starzenia. Natomiast w Alicante (południowy-wschód kraju) także zaobserwowano nowe podejście do wina. La Marina, najwyżej oceniane z regionu, ze sporym wpływem klimatu morskiego, komponowane wyłącznie z muscatu aleksandryjskiego. Liderem w produkcji stał się Felipe Gutierrez de la Vega. Wino skomponowane jest z bardzo dojrzałych winogron, fermentuje w stalowych tankach i dojrzewa rok w beczce z dębu francuskiego – mowa o Casta Diva La Diva, chlubie winnicy.
Warto także wspomnieć o rodzinnej winnicy Alfaz del Pi, które to przyczyniła się do rozwoju jakościowych win czerwonych w DO Alicante.
Słodkie wina to nie tylko południe Hiszpanii: przeróżne likierowe wina produkuje się w Kata-lonii (np. Malvasia), Fondillon, słodkie Monastrelle, „nowa szkoła” moscateli w DO Nawarra, śladowe ilości w Prioracie. W nowym stylu wina słodkie powstają w Emporda Montsant, Tar-ragona, Terra Alta, dużo winiarzy produkuje mistele, Malvasia de Sitges, garnacha de l’Emporda.
