Nasze wina

Czarnogóra kulinarnie zakorzeniona jest w kuchni bałkańskiej. Dominują tu ryby i owoce morza – pstrągi, karpie, węgorze, skorupiaki morskie, a także mięsa. Podobnie jak w Grecji, podstawowym składnikiem każdego dania jest oliwa z oliwek, a dania główne urozmaicane są warzywnymi sałatkami. Ślady pozostawiła tu kuchnia turecka – bułki pita, baranina i jogurty cieszą się szerokim uznaniem Czarnogórców.

Będąc w Czarnogórze skosztować trzeba prusztu, czyli wędzonej szynki pokrojonej na cieniutkie plastry. Jej przygotowanie nie jest proste – suszy się ją na wysokości 900 m n.p.m. w górach Lovcen, potem moczona jest dwa tygodnie w solnym roztworze. W ostatnim, ale w najdłuższym etapie (5-8 miesięcy), wędzi się ją w suchym pomieszczeniu. Pruszt ma dwa rodzaje: wołowy albo wieprzowy. Popularnością cieszy się również bałkańska wersja hamburgera czyli pljeskavica. Podobnie jak Polacy, Czarnogórcy lubią wątróbkę (Dzigerica). Nie smażą jej, ale podają grillowaną z chlebem. Grillowane są również mięsne paluszki (Cevapi), które wybornie smakują z musztardą i frytkami. Kresowy kulebiak ma swój odpowiednik w tym małym bałkańskim kraju – lepinja, chleb nafaszerowany gulaszem albo serem. Jeśli w Grecji jest sałatka wiejska, w Bułgarii szopska, to w Czarnogórze mamy sałatkę bałkańską, czyli tradycyjnie – pokrojone ogórki, pomidory, ser. Jako zupę warto polecić Corbę – gęstą zupę warzywną z kawałkami mięsa. W Czarnogórze dużo jest owiec, stąd też mleko owcze wykorzystywane jest jako napój orzeźwiający – trochę słone, o konsystencji jogurtu i wyjątkowym zapachu.

Pljeskavica

Składniki (na 4 porcje):
- 1 kg mielonego mięsa (najlepiej mieszanka dwóch lub więcej rodzajów)
- 1 cebula
- 2 ostre papryczki
- 2 ząbki czosnku
- 100 g wędzonego boczku
- 100 g wędzonego sera
- 2 łyżeczki słodkiej papryki
- sól
- pieprz

Czas przygotowania: ok. 30 minut

Przygotowanie:
Przygotowanie mięsa jest banalnie proste i polega na wymieszaniu mięsa z posiekanymi warzywami i startym serem. Zatem zaczynamy od posiekania cebuli (w drobną kostkę), czosnku (bardzo drobno) i papryczki. Następnie ścieramy ser na tarce z dużymi oczkami (odrobinę zostawiamy do dekoracji). Ja miałem akurat pod ręką resztkę oscypków i pasowały zajebiście.

Następnie siekamy na drobno wędzony boczek. Jeśli ktoś ma maszynkę, można go przemielić, ale wystarczy kilka razy posiekać nożem, żeby dostać w miarę gładką masę. Dosypujemy łyżeczkę soli, dwie łyżeczki słodkiej papryki i szczyptę pieprzu. Dodajemy do wszystkiego mięso i mieszamy. Najpierw warto wymieszać wszystko łyżką, a potem wyrabiać rękoma, aż wszystko się przemiesza.
Gotową kulę mięsa wykładamy na blat skropiony wodą i rozgniatamy na wielki placek, który powinien być większy niż patelnia na której go będziemy smażyć, bo podczas smażenia się skurczy. Uformowany kotlet wrzucamy na rozgrzaną patelnię z odrobiną oliwy i układamy tak, żeby się zawinął na jej ścianki. Smażymy ok. 5-7 minut z jedne strony. Gdy widzimy, że dół się już przypieka, trzeba odwrócić kotlet na drugą stronę. Trzeba to zrobić w taki sposób, żeby się nie rozleciał. Trzeba uważać przy tym, żeby się nie zalać gorącym tłuszczem. Po kolejnych 5-7 minutach kotlet powinien być gotowy. Pljeskavicę posypujemy startym serem i wykładamy na środek stołu. Mięso podajemy z opiekanymi ziemniakami, pomidorami z fetą oraz sosami tzatziki i ajvar.

Cevapcici

Danie mięsne pochodzenia bałkańskiego, sporządzane w wielu lokalnych odmianach. W Albanii występuje pod nazwą qofte, w Bośni jako Ćevapi, a w Rumunii jako mititei.
Głównym produktem wykorzystywanym przy wykonywaniu potrawy jest mięso mielone lub siekane, najlepiej będące mieszanką mięsa z różnych zwierząt. Do niego dodane mogą być także na przykład (do wyboru): niewielka ilość mąki, cebula, czosnek, przyprawy i zioła. Mięso formuje się koniecznie w ruloniki i grilluje lub smaży. Danie serwuje się na przykład z plackami pita, sosem cacyki, ajwarem, serkiem typu cottage cheese, grillowanymi warzywami lub pieczonymi ziemniakami.

Składniki:
Łopatka jagnięca
Udziec cielęcy lub wołowy
Sól

Przygotowanie:
Mięso w proporcjach pół na pół, najlepiej posiekać dwoma ostrymi nożami.
Do mięsa dodać 2% soli. Całość wymieszać ręką i wstawić do lodówki na 24 godziny. Następnie ponownie wymieszać ręką i pozostawić w lodówce na około 12 godzin. Uformować zgrabne wałeczki. Piec na ruszcie lub żeliwnej płycie często obracając.

Corba (czorba)

Składniki
•    30 dag mięsa bez kości
•    20 dag ziemniaków, 16 dag cebuli
•    8 dag zielonej fasoli w strąkach, 4 dag zielonego groszku
•    8 dag marchewki, 8 dag pietruszki
•    1/2 pączka zielonej pietruszki
•    2 dag przecieru pomidorowego (lub świeże pomidory)
•    20 ml soku z cytryny, kilka listków lubczyku

Przygotowanie:
Mięso pokroić w kostką, zalać wodą i gotować. W trakcie dodać pokrojoną w kostką marchewką, pietruszką, cebulą. Po 30 minutach dorzucić pokrojone ziemniaki, następnie groszek i podzielone na mniejsze kawałki strąki fasoli. Kiedy wszystkie składniki są już ugotowane i miękkie, dodać przecier pomidorowy i drobno pokrojone zielone przyprawy, czyli lubczyk i pietruszkę. Na końcu zaprawić do smaku sokiem z cytryny i zupa jest gotowa. Oryginalna czorba to zupa z terenów Siedmiogrodu, ojczyzny Stefana Batorego. Jeżeli chodzi o rodzaj mięsa, to danie najwierniejsze oryginałowi będzie wtedy, gdy użyjemy jagnięciny, ewentualnie cielęciny.

tekst: Michał "WineMike" Misior
źródła i foto:
Żarcie bez spinki
Wikipedia
Orebic
Przepisy.net