|
Moja turecka przygoda z winami
Każdego roku tysiące polskich turystów spędza swoje letnie wakacje w Turcji, która słynie ze swoich plaż, morza oraz wspaniałych zabytków kultury. Mało osób odwiedzających ten niezwykle piękny i gościnny kraj wie, że Turcja to jedno z najstarszych miejsc na świecie, gdzie wytwarzano wina.
Tureckie winorośle nazywane w Turcji aslan sütü są znakomitą bazą do produkcji ciekawych win.
Nie będę przekonywał czytelników, że Turcja to rzeczywiście kolebka światowego winiarstwa, ponieważ są różne hipotezy na ten temat, ale należy pamiętać, że na jej terytorium odkryto pozostałości kultury winiarskiej w postaci naczyń do wina z okresu miedziowego, tzn. ok. 3500 lat p.n.e. Przełomowym okresem w historii uprawy i produkcji win stało się ustanowienie świeckiej Republiki Tureckiej w roku 1922.
Turcja to specyficzny kraj dla miłośników win. Z jednej strony wspaniałe warunki do uprawy winorośli aż proszą się o bogatą ofertę win, z drugiej strony Turcja to kraj świecki , ale z bardzo dużymi wpływami kultury islamskiej zakazującej spożywania alkoholu. Nie bądźmy więc zdziwieni, że nie zobaczymy mieszkańców Turcji w ulicznych restauracjach lub barach pijących wino. Konsumpcja win w Turcji jest bardzo niewielka i wynosi 0,4 l na mieszkańca (dane z 2009 roku).
Moim zdaniem ta sytuacja jednak powoli się zmienia. W turystycznych ośrodkach coraz częściej można zobaczyć młode Turczynki z kieliszkiem dobrego lokalnego wina. W ostatnich latach pod wpływem rozwoju gospodarczego Turcji produkcja win systematycznie rośnie. Mało naszych rodaków wie, że Turcja posiada ogromny obszar 570 tys. hektarów winnic ,ale tylko około 5% zbiorów winogron w Turcji przeznaczonych jest do produkcji win głownie wytrawnych i aromatycznych. Reszta produkcji winogron przeznaczona jest do celów spożywczych i przemysłowych (głównie produkcja rodzynek). Roczna produkcja win wynosi około 25 mln litrów z czego około 17% jest eksportowane do krajów Europy. Głównym rynkiem zbytu dla win tureckich na terenie EU są Niemcy gdzie przebywa największa grupa mniejszości tureckiej w Europie. Według danych z 2011 roku w Turcji na rynku winiarskim działa czterech wielkich graczy oraz około 80 mniejszych wytwórców.
Kilka zdań o szczepach
Z otrzymanych informacji od sprzedawców win na chwilę obecną dopuszczonych jest do uprawy 65 szczepów winogron. Oczywiście nie wszystkie są one hodowane na skale przemysłową. Od początku XX stulecia uprawiane są w Turcji odmiany winorośli sprowadzonych bezpośrednio z Francji. Do najbardziej rozpowszechnionych szczepów czerwonych zalicza się: Syrah, Merlot, Grenache oraz Cabernet Sauvignon. W śród odmian białych możemy wymieć: Chardonnay, Sauvignon Blanc, Semmilion (lokalna nazwa Traky) oraz Muscat. Miłośnikom win, którzy zdecydują się na degustowanie win w Turcji polecam jednak zapoznanie się z winami z lokalnych szczepów, które w wielu przypadkach są szczepami bardzo interesującymi.
Czołowe lokalne odmiany to Öküzgözü oraz Bogazker, które często są blendowane z odmianami europejskimi tworząc ciekawe czerwone wina.
Interesującym lokalnym szczepem , który polecam do spróbowania jest również Kalecik Karasi, który daje lekkie wino w stylu Pinot Noir. Białe lokalne szczepy to Emir oraz popularny Sultaniye, które z racji cytrusowych aromatów można porównać do niektórych białych win z Nowego Świata.
Najbardziej znane w Turcji gatunki win to Kavaklidere i Doluca, które nie są jednak wielkimi winami. Lokalne wina są powszechnie dostępne w restauracjach, hotelach i sklepach spożywczych na terenie turystycznych kurortów. Charakterystyczną cechą będących w sprzedaży win tureckich to wysoka cena detaliczna zarówno w sklepach jak i restauracjach spowodowana wysokimi podatkami nakładanymi przez turecki fiskus. Wina importowane dostępne są tylko w najlepszych restauracjach po bardzo wysokich cenach. Z otrzymanych informacji wynika, że podatek fiskalny w Turcji wynosi około 2 euro za 1 butelkę tureckiego wina! Dla przykładu średnia cena butelki lokalnego wina na terenie Turcji to około 15 Euro , a cena tego samego wina w niemieckim markecie to około 5 Euro.
Muszę jednak przyznać , że w przypadku miejscowości typowo turystycznych takich jak np. Bodrum z roku na rok wina są coraz lepiej prezentowane w sklepach i restauracjach. Wchodząc do sklepu spożywczego możemy podziwiać na półkach całkiem spory wybór win tureckich i to nie tylko tych czerwonych, ale również białych oraz różowych.
Regiony winiarskie Turcji
Na wstępie bardzo ważna uwaga. Na chwilę obecną w Turcji nie funkcjonuje system apelacji stąd możliwość przeczytania na etykietach win nie zawsze prawdziwych miejsc upraw winorośli, które są wykorzystanie do produkcji wina.
W Turcji wyróżnia się cztery regiony uprawy win:
Tracja (inaczej Marmara) obejmujący europejska cześć Turcji gdzie wytwarzanych jest około 40% wszystkich tureckich win. Region charakteryzuje się typowo śródziemnomorskim klimatem, który można porównać do klimatu greckiego. Większość winnic położona jest na równinach lub na wzniesieniach nie przekraczających 100-200 m n.p.m. Za ważniejsze miejsca produkcji win w tym regionie należy uznać zatokę Saros oraz wyspę Bozcaada gdzie uprawiane są głównie europejskie odmiany winorośli takie jak : bardzo popularny Sémillon, Gamay, Merlot, Cabernet Sauvignon oraz szczepy lokalne Karasakiz, Yapincak oraz Papaskara.
Izmir (wybrzeże Egejskie) to jeden z najlepszych i najważniejszych regionów winiarskich w Turcji gdzie powstaje ponad 25 % produkcji win. W odróżnieniu od Tracji wino uprawiane jest wyżej głównie na wysokości około 300-500 m n.p.m. Wina są tutaj lekkie i owocowe. Na terenie Izmiru uprawia sie również masowo szczepy europejskie, które znakomicie przystosowały się do typowo greckiego klimatu. Polecam spróbować win z bardzo ciekawego, lokalnego czerwonego szczepu çal karasi, który uwiódł mnie swoją delikatnością oraz aromatem. Jednym z najbardziej znanych producentów win tego regionu jest firma Sevilen , która w swojej ofercie ma około 20 gatunków win.
Anatolia Środkowa to środkowa część kraju na terenie której odkryto pierwsze ślady kultury winiarskiej na terenie dzisiejszej Turcji. Jeżeli znajdziemy się w tym regionie będziemy lekko rozczarowani widokiem winnic. Nie znajdziemy tutaj ciągnących się kilometrami winnic , ale malutkie winnice rozrzucone na wapiennym płaskowyżu. W regionie Anatolii przeważa surowy klimat, który charakteryzuje się wysokimi temperaturami w okresie letnim oraz dużymi opadami śniegu w okresie zimowym. Najbardziej popularnym szczepem tego regionu jest lokalny Kerecik Karasi. Na masową skalę uprawie się również szczepy win białych Emir oraz Narince.
Anatolia Południowo-Wschodnia region o gorących i suchym klimacie, który daje mocne wina garbnikowe. Czołowym szczepem jest tutaj Bogazker oraz Öküzgözü. Wina dostępne na terenie Turcji głównie w rejonach Stambułu oraz Ankary.
Producenci win w Turcji
Podczas mojego pobytu w Turcji miałem okazję zapoznać się wyrobami kilku większych producentów win. Na uwagę zasługują następujący producenci:
Pamukkale –produkcja na poziomie około 5 mln litrów w skali roku. Czerwone wina podobne do klasycznych win francuskich z regionu Bordeaux chociaż jakościowo jeszcze im trochę brakuje do francuskich odpowiedników. Polecam wina z serii Anfora.
Doluca- producent popularnych win dostępnych również na rynku niemieckim. Interesujące wina białe oraz blendy win czerwonych. Bardzo ciekawe wino Karma Merlot- Bogazker.
Gdzie zakupić wina tureckie w Polsce?
No i tutaj jest problem. Z posiadanych przeze mnie informacji na chwilę obecną żadna z firm nie importuje win z Turcji. Dla odważnych, którzy zdecydowaliby się na ten śmiały krok czeka duża praca związana z popularyzacją tych win na polskim rynku. Oczywiście bardzo ważnym czynnikiem będzie również cena detaliczna, ale skoro wina z Czarnogóry, Chorwacji lub Urugwaju znalazły swoich miłośników w Polsce to może warto spróbować?
Słowniczek winiarski dla miłośników win w Turcji:
şarap-winio
beyaz- białe
kirmuzi-czerwone
sek- wytrawne
tath- słodkie
Arkadiusz Kalewicz
MJA Distribiution
|
